Dişlərdən hansı xəstəliklər müəyyən edilə bilər?
Mütəxəsislər bildirirlər ki,dişlərin xarici görnüşündə baş verən dəyişikliklərə əsasən ,insanda hansı xəstəliyin olduğunu bilmək olar.Bizim orqanizimizdə orqanların bir- bir ilə qarşılıqlı vəhtəd təşkil etməsi heç kim üçün sirr deyil.Dişlərimiz bizə hər hansı xəstəlik haqqında xəbərdarlıq edir? Bu nə qədər inanılmaz görünsə də ,hər hansı dişdə yaranan problemdən hansı orqanın xəstə və müalicəyə ehtiyacı olmasını əslində bilmək olar.
Dişlər -sərt toxumalardan (mina,dentin,sement )ibarət olub,çənələrin alveollarında yerləşir.Dişlər orqanizimdə, qidanın dişlənməsi,çeynənilməsi və danışıq zamanı sözlərin düzgün tələffüz olunmasında iştirak edirlər.Dişlərin inkişafı embrional dövrdə başlayır və 18-20 yaşında bitir.Daimi dişləm 32 dişdən ibarətdir.Ağız boşluğunda müəyyən olunmuş şəkildə yerləşir.Hər çənədə 4 kəsici,2 köpək,6 böyük azı və 4 ədəd kiçik azı diş olur.Bəzi insanlarda 28 diş olur ki , bu zaman 3-cü böyük azı (ağıl dişlər)dişlər çıxmır.Bəzi mənbələrdə əcdadlarımızda hətta 44 diş olduqu haqqında məlumat verilir.Yaxşı dişlər təkcə gözəl təbəssüm deyil,eyni zamanda orqanizmin ümumi göstəricisidir.
Hansı dişlər hansı orqanla əlaqəlidir?
Kəsici dişlər : öndə yerləşirlər, qidanı dişləmək üçündürlər.Aşağı və yuxarı kəsici dişlər qulaqlar və sidik kisəsi ilə əlaqəlidir.Ön dişlərdə diskomfort hiss olunursa böyrəklərə fikir vermək lazımdır.
Köpək dişləri : kökləri digər dişlərə nisbətən uzun olduğu üçün daha çox davamlı hesab olunur.Köpək dişləri qaraciyər və öd kisəsi ilə əlaqəlidir.
Premolyar : bunlar kiçik azı dişlər adlandırılır.Bu dişlər köpək dişlərinin arxasında yerləşir.Çeynəmə səthində iki qabarı vardir.Bu qrup dişlər qidanı əzməyə,çeynəməyə xidmət edirlər.Bu qrup dişlərdə diskomfort olması bağırsaqlarda və ağciyərlərdə problemin olmasını göstərir.
Molyar: bu dişlər böyük azı dişləri adlandırılır.Çeynəmə səthi 4 qabardan ibarətdi.Qidanı xirdalamaqa,əzməyə xidmət edir.Bu dişlərdə yarana problem dalaq və mədənin vəziyyətindən xəbər verir
Ağıl dişləri : 3-cü qrup molyarlar adlandırılır.Bu dişlər əsasən əsəbləşən və stressə məruz qalan insanlarda əziyyət verir.Ağıl dişləri çıxmayan insanlarda ürək və bağırsaq xəstəliklərinə meyillik olur.Çox insanlar diş daşlarından və diş ərpindən əziyyət çəkirlər ki? bu da öz növbəsində mədə xorası və endokrin sistemin problemin inkişafına meyillik deməkdir.
Hansı dişdə kariesin olması ilə orqanlardan hansında problemin yaranmasını təxmin etmək olar. Misal üçün əgər köpək dişlərində karies varsa qara ciyərə işarə edir ki ,bu zaman sizdə hepatit, molyar dişlərdə karies olduğu zaman mədəyə işarə edir ki, bu zaman xora və ya qastrit, kesici dişlərdə kariesden şübhə varsa qulaqcıqlara işarə edir ki, bu zaman otit olmasına şübhə ola bilər.Alimlər əmindirlər ki,insanın dişlərinin sayının çox olması miokard infraktının yaranma riskini azaldır.Dişlərin sayı 10-dan az olan insanlar, dişlərinin sayi 25 olan insanlardan 7 dəfə daha tez dünyasını dəyişirlər.Bu onunla bağlıdır ki,dişlərin sayının az olması keçirilmiş iltihabi xəstəliklərlə əlaqələndirilir.Bu da öz növbəsində infrakt riskini artırır.